ไดนาโม(ไดชาร์จ)

ไดนาโมกับไดสตาร์ท เหมือนกันหรือต่างกันอย่างไร?

หลายคนเข้าใจผิดคิดว่า "ไดนาโม" และ "ไดสตาร์ท" คืออุปกรณ์ตัวเดียวกัน ซึ่งที่จริงแล้วไม่ใช่ แถมยังทำหน้าที่แตกต่างกันออกไปอีก(แค่มีคำว่า "ได" นำหน้าเหมือนกันเฉยๆ) ไดสตาร์ท หรือ มอเตอร์สตาร์ท เป็นอุปกรณ์มอเตอร์ที่ใช้สำหรับการสตาร์ทเครื่องยนต์ หน้าที่ของไดสตาร์ทคือตัวที่ส่งกำลังฉุด(เตะ)ให้เครื่องยนต์ทำงาน แต่เมื่อหลังจากที่เครื่องยนต์ทำงานแล้ว ไดสตาร์ทก็จะหยุดทำงานโดย ทันที ไดสตาร์ททำงานระยะสั้นๆเท่านั้น ถ้าเปรียบเทียบกับการจุดเตาถ่าน ไดสตาร์ทคือไม้ขีดไว้จุดตอนแรกเมื่อไฟเริ่มติดแล้วก็เป็นหน้าที่ของถ่านที่ทำงานต่อ ซึ่งก็คือ "ไดนาโม" พระเอกของเราในตอนนี้นั่นเอง

การทำงานของไดนาโม

ไดนาโมรถยนต์ มีอีกชื่อที่เรียกว่า “อัลเทอร์เนเตอร์” (Alternator) แปลว่าเครื่องกำเนิดไฟฟ้า หรือเครื่องปั่นไฟ ส่วนแบตเตอรี่ที่ทุกคนคิดว่ามันเป็นแหล่งกำเนิดไฟฟ้า จริงๆแล้วมันเป็นเพียงแค่ "ที่เก็บไฟฟ้า" โดยแบตเตอรี่รับกระแสไฟฟ้ามาจากไดนาโมอีกที ซึ่งการทำหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อส่งกระแสไฟฟ้าไปยังอุปกรณ์ต่างๆและแบตเตอรี่รถยนต์ ไดนาโมจะทำงานได้ก็ต่อเมื่อสตาร์ทเครื่องยนต์เท่านั้น โดยหลักการทำงานนั้นจะอาศัยกำลังส่งจากลูกรอกและสายพาน มาทำให้ไดนาโมหมุนเหนี่ยวนำจนเกิดกระแสไฟฟ้าขึ้นมา(เหมือนเครื่องปั่นไฟ) ถ้าพูดให้เข้าใจง่ายๆคือเครื่องยนต์ทำงานโดยใช้น้ำมันเป็นตัวจุดระเบิดให้กลไกต่างๆหมุน หลักๆก็คือหมุนล้อรถยนต์ แต่หมุนแล้วทั้งทีก็ขอหมุนอย่างอื่นไปด้วยเลย ก็คือไดนาโมเนี่ยแหละคับ ซึ่งถ้าหากไดนาโมเสียแบตเตอรี่จะทำหน้าที่จ่ายไฟอย่างเดียว ไม่ได้รับกระแสไฟฟ้ามาจากไดนาโม ไฟฟ้าในแบตเตอรี่จะค่อยๆหมดลง จนทำให้สตาร์ทเครื่องยนต์ในครั้งต่อไปไม่ได้เพราะแบตหมดก่อนเวลาอันควรนั้นเอง แต่แบตไม่ได้เสื่อมนะจ๊ะ ชาร์จไฟเข้าได้เหมือนเดิมไม่ต้องไปซื้อใหม่ แบตจะเปลี่ยนก็ต่อเมื่อเสื่อมเท่านั้น นึกถึงโทรศัพท์ก็ได้ เหมือนไอโฟน หรือ ซัมซุง เปิดเครื่องไม่ติดไม่ต้องเปลี่ยนแบตนะ แค่ชาร์จแบตแค่นั้นเอง ไดนาโมทำหน้าที่เหมือนกับชาร์จแบตอยู่ตลอดเวลาที่เครื่องติด

อาการบ่งชี้ไดนาโมเสีย

• ไฟแจ้งเตือนรูปแบตเตอรี่ขึ้นโชว์ที่หน้าปัด ความหมายของ ไฟเตือนรูปแบตเตอรี่ นี้คือแน่นอนเลยครับว่าแบตหมดแต่สาเหตุหลักอาจจะมาจากไดนาโมเสียหรือไม่ทำงานนั้นเองและถ้าเกิดอาการนี้แนะนำให้หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าภายในรถยนต์ก่อน เลี่ยงให้ได้มากที่สุดเพื่อที่จะได้มีกระแสไฟฟ้าที่เพียงพอต่อการวิ่งได้อีกสักพักจะได้ขับรถเข้าศูนย์บริการตรวจเช็คไดนาโมได้ทันที
• แอร์จะเริ่มมีความเย็นลดลง
• ไฟต่างๆไม่สว่างจ้าเหมือนเดิม เริ่มหรี่ๆลง เนื่องจากกำลังไฟไม่เพียงพอ
• รอบเครื่องยนต์ตก เร่งไม่ออก ไปจนถึงเครื่องยนต์ดับ
• ความร้อนจะขึ้นเนื่องจากไม่มีกระแสไฟฟ้าไปเลี้ยงพัดลมหม้อน้ำ
• พวงมาลัยพาวเวอร์จะเริ่มค่อยหนักขึ้นเรื่อยๆ
• ไดนาโมจะมีเสียงหอนออกมา

การดูแลรักษาไดนาโม

ถ้าไดนาโมมีน้ำเข้าโดยบังเอิญหรือขับรถลุยน้ำท่วมมาก่อนหน้านี้ ควรถอดไดนาโมออกมาเป่าแห้งแล้วตากแดด และทำความสะอาด อย่าปล่อยให้มีน้ำหรือมีความชื้นเข้าไปในไดนาโมเพราะจะทำให้เกิดสนิมและไฟฟ้าลัดวงจรได้ครับ แนะนำว่าไม่ควรทำเองที่บ้านนะครับ ควรให้ผู้ที่ชำนาญการก็คือช่างยนต์ ทำให้ดีกว่าครับ

ตรวจสอบความแน่นของน็อตที่ยึดกับไดนาโมว่ายังอยู่ในสภาพเดิมแน่นดีอยู่หรือไม่ ถ้าเกิดน็อตมีการคลายตัวออกมาหรือหลวมจนทำให้ที่ยึดของขาไดนาโมแตกหักได้ ไม่ใช่แค่ไดนาโม แต่อุปกรณ์ทุกตัวควรถูกยึดอย่างแน่นหนาติดกับตัวรถยนต์ การขับลุยเนินสะดุดแรงๆไม่เหยียบเบรค ไม่หยอดเลย ก็กระทบกับทุกส่วนในรถยนต์ของคุณครับ

ตรวจสอบความตึงของสายพาน ถ้าสายพานเกิดการหย่อนจะทำให้ไดนาโมจ่ายกระแสไฟฟ้าได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ และทำให้สายพานเกิดเสียหายได้ การตั้งสายพานนั้นไม่ควรให้ตึงจนเกินไปและไม่ควรหย่อนจนเกินไป โดยทั่วไปความตึงของสายพานจะอยู่ที่ 5-15 มม. ควรให้ช่างที่ชำนาญการตั้งให้นะจ๊ะ

ข้อแนะนำ

โดยส่วนมากสาเหตุที่ไดนาโมเสียจะเกิดจากการแปรงถ่านหมดที่เกิดการสึกหรอ หรืออาจจะมาจากชิ้นส่วนอื่นของไดนาโมเกิดเสียหาย หากมีอาการเตือนที่กล่าวมาด้านบนนั้นควรรีบให้ช่างที่มีประสบการณ์ตรวจสอบทันทีครับ

เมื่อไดนาโมเสียหรือไม่ทำงาน ไม่ควรถอดออกแล้วนำมาซ่อมแซมเองหากไม่มีความรู้ความชำนาญมากพอ อาจจะทำให้เกิดความเสียหายได้มากขึ้นกว่าเดิมครับ

เมื่อเช็คปัญหาด้วยตัวเองไปเบื้องต้นแล้วแต่อาการยังไม่หมดไป แนะนำให้นำรถเข้าอู่หรือศูนย์บริการ โดยท่านสามารถเช็คราคาของไดสตาร์ทผ่านเว็บไซต์ไปก่อนได้เพื่อประกอบการตัดสินใจ